سگ‌ها، سگ‌های وفادار. حیواناتی که هزاران ساله با ما آدم‌ها زندگی مسالمت آمیزی دارند (البته اگه از رفتار بعضی از آدم‌ها با اون‌ها فاکتور بگیریم). هر چقدر که توی تاریخ برگردیم به قبل داستان‌هایی از تعامل آدم‌ها با سگ‌ها وجود داره. عدد و رقم‌های متفاوتی در مورد تاریخ اهلی شدن این حیوانات وفادار وجود داره، اما معتبرترین این نظریه‌ها میگه که ما انسان‌ها ۱۵ هزار سال قبل از میلاد، سگ‌ها رو اهلی کردیم!
برخلاف تاریخ متغیر، همه مقالات متفق‌القول معتقدند که سگ، اولین حیوانی بود که آدمیزاد تونست اون رو اهلی کنه. حالا بعد از هزاران سال از اولین سگی که اهلی شده، دنبال آموزش دست دادن به سگ هستیم. پس بنظر نمیاد کار دشواری باشه و قبل از ما میلیون‌ها نفر این کار رو انجام دادند و به فکر تربیت سگ بودند.
ممکنه از خودتون بپرسید که چطوری میشه دست دادن رو به سگ آموزش داد؟ تو این مقاله می‌خوایم راهنمای جامعی در مورد تربیت سگ برای دست دادن به شما همراهان پت پرسی ارائه بدیم. اگه شما هم دوست دارید سگ شما توی مهمونیا مودب و محترم بنظر برسه، خیالت راحت، ما این راهو بلدیم و حتما تا آخر این مقاله همراه پت شاپ115 باشید.
چرا سگی که دست میده دوست داشتنیه؟
دست دادن سگ‌ها یک کار کلاسیک و باحاله. نحوه آموزش دست دادن به سگ هم خیلی آسونه و براحتی می‌تونید این کار رو انجام بدید. پس چرا که نه؟
دست دادن سگ، علاوه بر اینکه می‌تونه شما و دوستان‌تون رو سرگرم کنه، یک راه خیلی مودبانه برای ملاقات با افراد جدید به حساب میاد. تصور کنید که شما بعد از سال‌ها یکی از دوستان‌تون رو می‌بینید و بعد از بغل و بوس (اینو فعلا بخاطر کرونا باید فاکتور بگیرید) و احوال‌پرسی، رو به سگتون می‌کنید و ازش می‌خواید که به دوست‌تون دست بده. قطعا خیلی هیجان انگیزه! هم شما، هم دوست‌تون و هم سگ حس خوبی از این کار پیدا می‌کنند.
البته که منظور ما از آموزش دستور دست دادن به سگ، برداشتن یکی از دست‌هاش و فشردن اون نیست. اصلا دست دادن که زوری نمیشه! منظور ما اینه که سگ شما این حرکت رو درک کنه و خودش پنجه‌های کوچیکش رو در دست شما قرار بده.
آموزش دست دادن به سگ
قبل از اینکه بخواید آموزش رو شروع کنید، باید جایزه‌ها یا پاداش‌هایی رو برای سگتون درنظر بگیرید. در واقع آموزش سگ برای دست دادن هم مثل آموزش خیلی از موارد دیگه، اول با استفاده از شرطی کردن اون شروع میشه.
این جایزه‌ها می‌تونه خوراکی، اسباب‌بازی، عروسک و چیزهای دیگه باشه. حالا که همه چیز رو آماده کردید بهتره بریم سراغ اصل مطلب یعنی آموزش دست دادن سگ:
۱. دست‌تون رو به سمت سگ دراز کنید
قبل از هر کاری باید دست خودتون رو به سمت سگ دراز کنید، این کار این سیگنال رو به سگ میرسونه که شما انتظاری از اون دارین یا چیزی ازش طلب می‌کنید. البته قبل از دراز کردن دست‌تون، باید جایزه یا خوراکی تو مشت‌تون قایم کنید و دست‌تون رو بسته نگه دارید.
۲. منتظر واکنش سگ باشید
بعد از اینکه دست‌تون رو به سمت سگ دراز کردید، احتمالا سگ برای اینکه متوجه بشه چه درخواستی از اون دارید، کارهای متفاوتی رو انجام بده. به عنوان مثال، ممکنه دست شما رو بو کنه، لیس بزنه یا از زوایای مختلف بهش نگاه کنه.
نکته کلیدی اینجاست که منتظر بمانید و هیچ واکنشی نشون ندید. اگه موقع لیس زدن یا بو کردن سگ، واکنشی نشون بدید، باعث میشه که سگ فکر کنه چنین واکنشی مدنظر شما بوده و کلا قضیه عوض بشه!
به محض اینکه سگ شما، پنجه‌هاش رو روی دست‌تون قرار داد، دست خودتون رو باز کنید و بهش جایزه بدید. حالا این سیگنال رو به سگ ارسال کردید که دقیقا چنین واکنشی مدنظر شما بوده.
۳. تکرار و تمرین
سعی کنید مرحله قبل رو چند بار تکرار کنید. در واقع هر بار مشت‌تون رو پر از خوراکی یا جایزه کنید و با دراز کردن دست‌تون سمت سگ، منتظر دست دادن اون باشید.
اینقدر این کار رو تمرین کنید تا به محض اینکه دست شما به سمت سگ رفت، سریع به شما دست بده.
۴. کاری کنید که شبیه دست دادن بشه!
حالا که سگ شما می‌دونه باید چکار کنه، باید کاری کنید که این اتفاق شبیه به دست دادن بشه، نه اینکه فقط دستش رو روی دست شما بگذاره و بعد هم برداره.
خب برای این کار باید یه مقدار مدت زمان این فرآیند رو بیشتر کنید. پس توی تمرینات بعدی سعی کنید فاصله زمانی بین گذاشتن دست سگ روی دست خودتون و باز کردن مشت‌تون رو زیادتر کنید. در واقع با این تمرین به سگ می‌فهمونید که باید زمان بیشتری پنجش رو روی دست شما نگه داره.
یادتون باشه که هنوز هیچ سیگنال کلامی از شما دریافت نکرده. در واقع کلمه سلام یا Hello رو نباید تو این مراحل بکار ببرید. پس سعی کنید فقط روی عمل دست دادن تمرکز کنید. اضافه کردن سیگنال‌های کلامی باعث ایجاد سردرگمی در سگ مخصوصا در مراحل اولیه آموزش دست دادن به سگ‌ها میشه.
۵. فیکس کردن تایم دست دادن با سگ
حالا باید اینقدر این تمرینات رو انجام بدید که سگ شما دقیقا متوجه بشه چه چیزی ازش می‌خواید. در واقع تمام این مراحل برای اینه که دست دادن سگ طبیعی‌تر بنظر برسه. ما که نمی‌خوایم خودمون رو گول بزنیم، چون چیزی به اسم دست دادن برای سگ‌ها تعریف نشده و فقط داریم تلاش می‌کنیم این فرآیند رو شبیه‌سازی کنیم.
پس هرچقدر که این کار رو بیشتر تکرار کنید باعث میشه فاصله‌های زمانی (بین دست دادن سگ و باز کردن مشت شما) دست‌تون بیاد و همه چیز طبیعی بنظر برسه.
۶. نگه داشتن بجای خاراندن!
سعی کنید این موضوع رو به سگ بفهمونید که برای دادن جایزه به اون، باید دست خودش رو حداقل برای ۱ ثانیه (برای شروع همینقدر کافیه) روی دست شما نگهداره.
ممکنه که سگ اشتباه متوجه بشه و فکر کنه که باید با پنجه‌هاش دست شما رو بخارونه یا کار دیگه‌ای انجام بده، پس این تمرین رو تکرار کنید تا سوءتفاهمات برطرف بشه!
۷. افزودن سیگنال‌های کلامی در آموزش دست دادن به سگ
حالا که توی زمان‌بندی و نوع واکنش با سگتون به توافق رسیدید (!)، بهتره که برای طبیعی‌تر شدن این فرآیند، یک سیگنال یا دستور کلامی هم در آموزش فرمان دست دادن به سگ اضافه کنید.
عبارت “سلام” یا “دست بده” شاید بهترین و کوتاه‌ترین چیزی باشه که می‌تونید استفاده کنید.
پس وقتی دست‌تون رو دراز می‌کنید، این عبارت رو بکار ببرید. بعد از اینکه سگتون به شما دست داد، جایزه‌ها رو بهش تقدیم کنید! هدف شما از این کار اینه که سگتون ارتباط بین این رفتار و عبارت کلامی رو متوجه بشه. در این مرحله هم زمان‌بندی حرف اول رو می‌زنه.
باید طوری این رفتار رو مدیریت کنید که دقیقا بعد از دراز کردن دست و گفتن عبارت کلامی، سگ شما اقدام به دست دادن کنه. اینطوری همه چیز طبیعی بنظر می‌رسه.
۸. آموزش دست دادن به سگ در حالات مختلف
اگه همه چیز تا این مرحله خوب پیش رفته، می‌تونید آموزش دست دادن سگ رو پیشرفته‌تر کنید یا تشویقی سگ رو حذف کنید و تنها با عبارت کلامی از اون بخواید که به شما دست بده.
در مرحله بعد بهتره این کار رو تنها با دراز کردن دست (با مشت باز) و عبارت کلامی انجام بدید، البته برای اینکه سگ شما این مرحله رو با موفقیت پشت سر بگذاره باید متوجه انتظار شما شده باشه وگرنه همچنان منتظر تشویقی و جایزه از سمت شماست.
اگه بخواید حرفه‌ای‌تر رفتار کنید، می‌تونید دست‌تون رو به صورت عمودی (با مشت باز) به سمت سگ ببرید و عبارت کلامی رو بیان کنید. اینطوری سگ شما متوجه میشه که پنجه خودش رو به دست شما بزنه. برای شروع این آموزش بهتره بعد از دست دادن، تشویقی سگ براش درنظر بگیرید تا این رفتار هم در ذهن اون نهادینه بشه.
اگر سگتون در این مرحله شما رو یاری نمی‌کنه و احساس می‌کنید هنوز دست دادن رو درک نکرده، بهتره مراحل قبل رو دوباره تکرار کنید یا حتی آموزش رو از اول شروع کنید.
۹. مرحله آخر؛ آموزش دست تکان دادن به سگ
حالا که سگ شما کامل یاد گرفته به شما دست بده، می‌تونید تکان دادن دست رو هم به این فرآیند اضافه کنید.
وقتی که دست‌تون رو دراز می‌کنید و سگ دستش رو روی دست شما قرار میده، چند باری دست‌تون رو بالا پایین کنید. این کار رو با ملایمت انجام بدید. البته بعد از این کار، دادن تشویقی رو فراموش کنید.
اگر در این مرحله حس کردید سگ شما دچار اضطراب شده (به این خاطر که نمی‌دونه چه واکنشی از خودش نشون بده)، بهتره آموزش رو متوقف کنید یا به مراحل قبلی برگردید (چون اونجا می‌دونه چکار کنه و استرس سگ از بین میره). چند بار که مرحله قبل رو تمرین کردید، دوباره آموزش دست تکان دادن رو پیش بگیرید تا سگتون کامل متوجه انتظار شما بشه.
دو نکته مهم در روش آموزش دست دادن سگ
شاید باورش برای ما آدم‌ها کمی سخت باشه، اما آموزش دست دادن به سگ برای هر دست اون جداگانه انجام میشه! در واقع اون‌ها نمی‌تونن این رفتار رو برای هر دو دست‌تون تعمیم بدن. پس ممکنه نیاز باشه تا این آموزش رو با هر دو دست اون تمرین کنید.
راهکار دیگه‌ای که وجود داره اینه که به اون آموزش بدید تا با هر دستی که به شما نزدیک‌تره اقدام به دست دادن کنه. پس شاید در مراحل اولیه آموزش نیاز باشه دست خودتون رو به سمت دستی که می‌خواید با اون به شما دست بده دراز کنید. با این کار اون رو متوجه می‌کنید که با دراز کردن هر دست از سمت شما، دست مخالفش رو به سمت شما بیاره و دست بده.
اگر می‌خواین سگتون دست دادن رو با هر دو دستش انجام بده، برای هر دست باید آموزش جدا بهش بدین
نکته دوم
آرامش و سکوتی که در خانه وجود داره با دنیای پر سروصدای بیرون کاملا متفاوته. این که سگ شما در خانه براحتی به شما دست میده، دلیل نمیشه که انتظار داشته باشید توی پارک شلوغ، به دوست یا خانواده شما هم دست بده و رفتار مشابهی داشته باشه (تصور کنید که شما خودتون رو آماده کردید و با کلی شوق و ذوق از سگتون می‌خواید که به دوست شما دست بده، اما هیچ واکنشی رو از اون نمی‌بینید!)
بنابراین بهتره که بعد از تمرین این کار در منزل، در پارک یا جاهای شلوغ هم این تمرینات رو تکرار کنید. اینقدر این تمرینات رو تکرار کنید تا سگ شما این کار رو حفظ بشه و نیاز به تحلیل شرایط برای انجام اون نداشته بشه. فراموش نکنین که مراقبت و نگهداری از سگ زمانی که بهش آموزشای مختلف میدین، خیلی لذتبخش‌تر از قبل میشه، پس تو آموزش بهش صبور و باحوصله باشین.
جمع‌بندی
آموزش دست دادن به سگ در عین سادگی، پیچیدگی‌های جزئی‌ای داره که در صورت رعایت نکردن اون‌ها با واکنشی روبرو می‌شید که شبیه هر چی هست جز دست دادن! مهمترین موضوع در آموزش دست دادن سگ، رعایت زمان‌بندی هست. در واقع باید بتونید این تایم رو ناگفته بین خودتون تنظیم کنید تا دست دادن کاملا طبیعی بنظر برسه.